Japonya hükümeti, ülkede orta ve uzun süreli ikamet eden yabancılara yönelik vize yenileme süreçlerini kökten değiştirecek önemli bir karara imza atıyor. Bu kararla birlikte, vergi, sosyal sigorta primi ve sağlık masrafları gibi yükümlülüklerini yerine getirmeyen yabancıların vizeleri yenilenmeyecek.
Bu yeni düzenleme, Haziran 2027’ye kadar uygulamaya konulacak. Hükümet, bu süreci “sıkı bir tarama sistemi” olarak adlandırıyor ve bu amaçla bakanlıklar arası bilgi paylaşımını artıracak mekanizmalar üzerinde çalışıyor. Göçmenlik Hizmetleri Kurumu ve Sağlık Bakanlığı, bu yeni sistemin etkin şekilde işlemesi için ortak hareket edecek.
Şimdiye kadar, bu tür finansal kontroller yalnızca belirli vize türleri için yapılıyordu. Örneğin, “belirlenmiş teknik beceri” vizesi alanların sosyal sigorta primleri, turistlerin ise ödenmemiş hastane borçları kontrol ediliyordu. Ancak yeni planla birlikte, bu sıkı denetim; öğrenci, aile ve diğer tüm orta ve uzun süreli ikamet vizelerini kapsayacak şekilde genişletiliyor.
Yenilenen Göç Kontrol ve Mülteci Tanıma Yasası kapsamında, daimi ikamet statüsündeki yabancıların bile kasıtlı olarak vergi ve sosyal sigorta primlerini ödememesi durumunda statülerini kaybedebileceği belirtiliyor.
Başbakan Shigeru Ishiba, bu düzenlemenin ardındaki nedenin, artan yabancı nüfusla birlikte ortaya çıkan “suç, düzensiz davranışlar ve çeşitli sistemlerin uygunsuz kullanımı” gibi endişeler olduğunu ifade etti. Hükümet, bu adımla “kurallara uymayanlara karşı sert bir duruş” sergilemeyi amaçlıyor.
Bu kararı destekleyen en önemli verilerden biri, Sağlık Bakanlığı’nın yaptığı bir araştırmadan geldi. Araştırma, yabancıların ulusal sağlık sigortası primlerini ödeme oranının yüzde 63 olduğunu gösterirken, Japon vatandaşlarında bu oran yüzde 93 seviyesinde. Ayrıca, hastanelerin yüzde 65,3’ünün yabancı hastalardan tahsil edilemeyen alacaklarının olduğu belirtildi.
Hükümet, bu düzenlemeyi kamuoyunun güvenliğini ve düzenini sağlama çabası olarak sunsa da, yabancı haklarını savunan bazı gruplar endişeli. Bu gruplar, yabancıların kurallara uymadığına dair objektif verilerin eksik olduğunu ve bu tür sert kuralların, toplumda yabancılara karşı önyargıları ve hoşnutsuzluğu artırabileceğini savunuyor.
Şu an için, borçlu yabancılara vize reddi kararları deneme amaçlı olarak sınırlı sayıda uygulanıyor. 2020’den bu yana yapılan denemelerde, borçlu olan 27 yabancının vize başvurusu reddedildi. Yeni düzenlemeyle bu uygulamanın kalıcı ve ülke çapında yaygınlaştırılması hedefleniyor.