Japonya Postası olarak röportaj teklifimizi kabul ettiğiniz için teşekkür ederiz Ali Bey. Öncelikle bize kendinizden bahseder misiniz?
İsmim Ali Tada. 17 yıldır Japonya’nın Başkenti olan Tokyo’da yaşıyorum ve yaklaşık 13 yıldır Japon vatandaşıyım. 11 yıldır kendi kurduğum işimi icra etmekteyim. Ayrıca dünyadaki birçok ülkeye Japonya’dan tıbbi malzemeler gönderiyorum. Boş zamanlarımda Japon parklarını gezmeyi ve yeni yerler görmeyi seviyorum.
Japonya serüveniniz nasıl başladı anlatabilir misiniz?
Ben küçükken Türkiye’deki evimize her ay farklı ülkelerin kitapları gelirdi. Japonya ile ilgili kitabı okuyunca bende büyük merak uyandırdı. Nasıl oluyor da savaştan yenilgi ile çıkmış bir ülke, 50 yılda dünyanın 2. büyük ekonomisine sahip olabiliyordu? Bu o yaşlarda bende büyük bir merak uyandırmıştı. Ben de Japonya’yı daha yakından görmek için yola çıktım.
Japonya’ya ilk geldiğinizde neler yaşadınız? Farklı olarak ilk gözünüze çarpan şeyler nelerdi?
İlk olarak tatil için 2 hafta gibi kısa bir süreliğine gelmiştim. Fakat Japonya’nın büyüsüne kapılınca Türkiye’ye dönüşüm 45 gün sonra olmuştu.
İlk gözüme çarpan şeyler trafiğin Türkiye’dekinden ters yöne aktığı, Japonların sadece yüz olarak değil, saç kesimi, giyim tarzı olarak da birbirlerine çok benzediğiydi. Bir de şehrin temizliği ve sessizliği beni büyülemişti. Fakat en çok etkilendiğim, 7/24 açık marketlere sadece tuvaleti kullanmak için girdiğim ve hiçbir şey satın almadığım halde marketten çıkarken güler yüzle ‘Geldiğiniz için teşekkür ederiz, yine bekleriz’ demeleri beni gerçekten çok etkilemişti.
Ben hala Ninjaların ve samurayların yaşadığına inanarak gelmiştim. Sanırım tek hayal kırıklığım da o oldu 🙂
Japonca öğrenme sürecinizi anlatabilir misiniz? Ayrıca Japonca öğrenmek isteyenlere ne gibi tavsiyede bulunmak istersiniz?
Ben Japoncayı Japonya’da dil okuluna giderek öğrendim. Aile şirketimiz olduğu için ailem Japonya’da yaşamama karşıydı. Onlardan destek alamadığım için Japonya’da 1 yıl hem dil okuluna gittim hem de ek işler yaparak geçimimi sağladım ve Japoncamı böylece daha da pekiştirmiş oldum.
Japonca öğrenecek kişilere tavsiyem ilk olarak kibar dili öğrensinler. Normal konuşma dilini öğrendiğiniz ve buna alıştığınız zaman kibar konuşmak size zor bazen de zahmetli gelecektir. Fakat yeni insanlarla tanışırken kibar konuşmak her daim faydalı olur ve size iyi bir intiba verir. Bunun için mutlaka okula giderek veya özelden ders alarak dili öğrenmenizi tavsiye ederim.
Japonya’da gittiğiniz dil okulundan bahseder misiniz? Dil okuluna gitmek isteyenlere önerileriniz nelerdir?
Benim gittiğim dil okulu Shinjuku’nun yakınında bulunan KaiJapaneseSchool’du. Çok sayıda yabancı öğrenci vardı. Tabi Türk öğrenci de. Okulda çalışan ve Türkçe bilen Saito öğretmen Türklerle yakından ilgileniyordu. Dil okuluna gitmek isteyenlere tavsiyem Hiragana ve Katakana’yı öğrendikten sonra dil okuluna başlamaları. Yazarak çok hızlı öğrenirsiniz.
Japonya’da iş bulma sürecinizi anlatabilir misiniz? Bir yabancı olarak iş ararken zorlandınız mı? Japonca bilmeden Japonya’da iş bulunabilir mi?
Benim iş bulma sürecim zor geçmişti. Japonya’da sadece Japonca bilmek iş bulmak için yetmiyor. Önce HelloWork denen iş bulma kurumuna müracaat ettim. ‘Ne iş olsa yaparım!’ düşüncesiyle gitmeme rağmen yabancı olduğum için kabul edilmediğim çok oldu. Nihayet yine bu kurum aracılığıyla bulduğum şirketlerde 3-4 yıl çalışıp Japonya’daki iş hayatına ve topluma dair daha çok bilgi edinebildim.
Fakat içten içe her zaman bu çalışma şeklinin bana uymadığını ve kendi işimi kurmam gerektiğini hissediyordum. Belki de aile şirketimiz olduğu için buna meyilliydim. Birkaç yıl başka şirketlerde çalıştıktan sonra kısa sürede kendi işimi kurdum.
Japonca bilmeden burada iş bulmak bence imkansız. Bu ülkede yaşayacaksanız kesinlikle Japonca bilmek şart.
İş hayatınızdan bahsedebilir misiniz? Çalışma ortamınız nasıl?
Benim kendi iş yerim olduğu için rahatım. Japon çalışanlarımız da vardı. Ben talimat vermedikçe bir iş yapmamalarından başlarda rahatsızlık duyuyordum. Fakat sonra verilen talimatları eksiksiz yerine getirdiklerini ve disiplinli oluşlarını görünce bu rahatsızlığım gitti. İş saatleri içinde cep telefonuyla uğraşmamaları da bir işveren olarak beni mutlu eden ayrıntılardan biri.
Genel olarak bahsedecek olursam, Japonların iş hayatları çok sıkı. Sabahları tıklım tıklım dolu olan trenlere binip, iş başlamadan yarım saat bir saat önce işe giderler. İşe geç kalmak çok büyük kabahattir. Patronlarınızla gece geç saate kadar yemekte veya eğlenmede olsanız bile ertesi gün aynı şekilde işe gidilir. Aynı disiplin devam eder.
Japonya’da yaşadığınız zorluklar var mı?
Ben dil ve yemek konusunda çok zorluk çektim. Hiçbir şeyi okuyamıyordum. Her yerde Japonca harfler… Alfabe hiç yok denecek kadar az. Tek iyi tarafı söz dizimi ve gramer Türkçe ile çok benzediği için cümle kurması kolay oluyor.
Yemeklerde ise her şeyin yanında pilav gelmesine uzun bir süre alışamamıştım. Bir de o pilavı çubuklarla yemek kısmı var ki… Başlarda gerçekten işkence gibi geliyordu. Bir keresinde gittiğim restoranda yine pilav gelince dayanamayıp ekmek istediğimi biliyorum 🙂
Japonlar ekmeği sadece sabahları kahve ile bir parça yerler. Yemek kültürlerine alışmak zor oldu ama gerçekten çok güzel ve sağlıklı yemekleri var. Şimdi severek yiyorum.
Japonlar size “yabancı” muamelesi yapıyorlar mı?
Ben 13 sene önce Japon vatandaşlığını aldım. İlk vatandaşlık alan Türklerden birisiyim. Oy kullanma hakkım ve pasaportum var. Bana yabancı muamelesi yapıldığını pek hissetmiyorum artık. Çünkü Japonlar birisine çok güvenmedikçe içlerine almıyorlar. Bu Japon da olsa yabancı da olsa fark etmiyor. Ben Japoncayı ve Japonları çok iyi bildiğim ve artık onları anlayabildiğim için bu güveni oluşturma konusunda kendimi bir adım ilerde görüyorum.
Japonya’ya çalışmak için gelmek isteyenlere ne tür tavsiyelerde bulunmak istersiniz? Çalışma vizesi nasıl alınır kısaca bahsedebilir misiniz?
Japonya’ya çalışmak için gelmek isteyenlere3 tavsiyem var: Dili ve zamanı iyi kullanın!
Japonca bilmenin ne kadar önemli olduğundan az önce bahsettik. Bunun haricinde, zamanı da iyi kullanmak gerektiğine inanıyorum.Japonya’da çalışacak veya Japonlarla ticaret yapacaksanız öncelikle dakik olmalısınız. Çünkü burası, 25 saniye erken hareket ettiği için özür dileyen tren anonslarını duyacağınız bir ülke.
Çalışma vizesi mesleklere göre değişiyor. Çalışacağınız şirket Japonya göçmenlik bürosuna sizin çalışma izniniz için müracaat ediyor. Türk vatandaşlarının müracaatları 3 – 6 hafta arasında sonuçlanmaktadır. Şuan pandemi sürecinde de çalışma vizesi başvuruları kabul ediliyor.
Japonya’da koronavirüs vakalarında ki artış devam etmekte Japon hükumeti ne tür eylemler almayı düşünüyor? Japonya’ya giriş çıkışlar ne zaman açılacak bu konu hakkında son gelişmeler hakkında bilgi verebilir misiniz?
Japon hükümeti ekonomiyi canlandırmak için 2020 Temmuz ayından 2021 Şubat ayına kadar sürecek olan ‘Tatile Çık’ (Goto Travel) kampanyası yapmaktadır. Konaklama ve yol masrafları gibi tatil giderlerinin %35’ini devletin karşıladığı bu kampanya ile iç turizmin kalkınması hedeflenmektedir. Fakat bu kampanya ile vakalarının da ciddi ölçüde arttığı görüldü. Bu sebeple 65 yaş üstü ve kronik hastalığı olan kişilerin bu kampanyadan faydalanamayacağı duyuruldu. Ayrıca eğer vaka sayısı bu hızla artmaya devam ederse Aralık ayında OHAL ilan edilmesi bekleniyor.
Japon hükümetinin izlemiş olduğu diğer bir politika ise, pandemi sebebiyle geliri düşen şirketlere 2 milyon Yen hibe ve 6 aylık kiralarının 2/3’sini ödeme desteği vermiştir. Kredi çekmek isteyenlere – faizle kredi çekme kolaylığı sağlanmıştır. Bunların haricinde Japonya’da ikamet eden herkese 100 bin yen maddi destek verildi.
Japonya’ya giriş çıkışlar bir süre daha açılmayacak gibi görünüyor. Ancak Mart ve Nisan ayında giriş ve çıkışların daha rahat olacağı öngörülüyor. Olimpiyatlara kadar normale dönmek istiyorlar fakat nasıl olacağı hakkında yetkililer de dahil henüz kimsenin bir fikri yok.
News
